Yapay zeka (YZ) araçları, yazılım geliştirme süreçlerini dönüştürerek daha hızlı ve daha erişilebilir hale getiriyor. Özellikle ChatGPT, GitHub Copilot gibi araçlar sayesinde artık temel bilgiye sahip kişiler bile kısa sürede web uygulamaları geliştirebiliyor. Ancak bu araçlardan maksimum verim almak için bazı temel kavramlara ve becerilere hâkim olmak gerekiyor.
1. Yapay Zeka Kod Asistanı Ne Yapar, Ne Yapmaz?
YZ kod asistanları:
-
Kod yazabilir,
-
Hataları analiz edebilir,
-
Örnek uygulama iskeletleri oluşturabilir,
-
Kodun ne yaptığını açıklayabilir.
Ancak:
-
Proje yapısı kurma konusunda yön gösterebilir ama doğru mimariyi sizin belirlemeniz gerekir,
-
Güvenlik açıklarını her zaman tespit edemez,
-
Projenin iş gereksinimlerini anlayıp analiz etme yetisi sınırlıdır.
Bu yüzden YZ, bir geliştiricinin yerini almaz, onun üretkenliğini artırır.
2. Web Uygulaması Geliştirmek İçin Bilinmesi Gereken Temel Konular
a. Frontend (Kullanıcı Arayüzü) Bilgisi
Bir web uygulamasının görünen yüzünü oluşturmak için temel frontend bilgilerine ihtiyaç vardır:
-
HTML: Sayfa yapısını oluşturur.
-
CSS: Görsel tasarımı belirler.
-
JavaScript: Sayfa ile etkileşimi sağlar.
-
Framework’ler: React, Vue.js, Angular gibi yapılar modern arayüz geliştirme sürecini hızlandırır.
Yapay zeka bu teknolojilerde örnekler üretse de, sizin neyi neden yaptığınızı bilmeniz gerekir.
b. Backend (Sunucu Tarafı) Bilgisi
Kullanıcıdan gelen verileri işlemek, veri tabanı ile etkileşim kurmak ve iş mantığını oluşturmak için:
-
Programlama Dili: Python (Django, Flask), JavaScript (Node.js), PHP, Ruby gibi diller.
-
Veritabanı Bilgisi: MySQL, PostgreSQL, MongoDB gibi sistemlerin temel kullanımı.
-
API Geliştirme: REST veya GraphQL kullanarak veri alışverişi sağlama.
-
Kimlik Doğrulama ve Yetkilendirme: Login sistemleri, JWT, OAuth gibi güvenlik katmanlarını oluşturabilme.
c. Full Stack Düşünce Yapısı
YZ araçları, hem frontend hem backend tarafında kod üretebilir. Ancak bu bileşenlerin nasıl bir bütün oluşturduğunu anlamak için temel “full stack” bakış açısına sahip olmak önemlidir.
3. Projeye Başlamadan Önce Bilinmesi Gerekenler
Bir web uygulaması geliştirmeden önce, projenin genel çerçevesini anlamak gerekir:
-
Proje Gereksinimleri: Ne tür bir uygulama geliştirileceği (örneğin e-ticaret, blog, dashboard).
-
Veri Akışı: Kullanıcıdan gelen veri nasıl işlenecek? Hangi veriler nerede saklanacak?
-
Kullanıcı Deneyimi: Uygulama nasıl görünecek? Mobil uyumlu mu olacak?
-
Yayına Alma: Uygulama hangi ortamda çalışacak? (Vercel, Heroku, AWS vb.)
YZ burada öneriler sunabilir ama en doğru çözümü belirlemek geliştiriciye kalır.
4. YZ ile Verimli Kod Yazmak İçin İpuçları
-
Açık ve detaylı prompt’lar kullanın: Ne istediğinizi net ifade edin (örneğin: “React ile basit bir kullanıcı kayıt formu oluştur”).
-
Adım adım ilerleyin: Tüm projeyi tek seferde yazmak yerine, bileşenleri parça parça üretin.
-
Üretilen kodu okuyun ve anlayın: Körü körüne kopyalamayın, nasıl çalıştığını öğrenin.
-
YZ’yi bir öğretmen gibi kullanın: Anlamadığınız konuları açıklamasını isteyin.
5. Sonuç: YZ Araçlarıyla Web Uygulaması Geliştirmek Mümkün mü?
Evet, ancak başarıya ulaşmak için şu üçlüye ihtiyaç vardır:
-
Temel yazılım bilgisi: Kod yapısını ve mantığını anlamadan üretkenlik mümkün değildir.
-
Problem çözme yetisi: Her proje benzersizdir, doğru soruları sorabilmek gerekir.
-
YZ araçlarını etkin kullanma becerisi: Doğru komutları vererek doğru çıktıyı almak gerekir.
Yapay zekâ; geliştiriciye hız, destek ve yön sunar. Ancak vizyon, yorum gücü ve son dokunuş hâlâ geliştiricinin elindedir.
